نشریه دانش حقوق و مالیه وابسته به مرکز آموزش و برنامه ریزی دیوان محاسبات کشور با هدف نشر و ترویج دستاوردهای علمی تحقیقاتی عموم پژوهشگران حوزه حقوق با تاکید و تمرکز بر موضوعات و محورهای مرتبط با ماموریت دیوان محاسبات کشور (نظارت بر عملکرد دستگاههای دولتی در راستای صیانت از بیت المال)، راه اندازی گردیده است. زمینه های مورد فعالیت نشریه به شرح زیر می باشد:
حقوق عمومی اقتصادی مشتمل بر سرفصل‌های:
- سیاست‌های پولی و مالی در دولت، قیمت‌ها و رقابت‌ها، روابط تجاری خارجی، برنامه‌های اقتصادی زمانی و منطقه‌ای
- نظام بودجه‌ریزی، تبیین مراحل تهیه و تنظیم بودجه مشتمل بر تعیین درآمد ملی، اثرات اقتصادی بودجه متعادل و غیرمتعادل، کسر بودجه و اضافه بودجه، اصلاح توزیع درآمد از طریق سیاست مالی، کارایی مخارج دولتی، اصول و مدیریت قرضه ملی، تبیین مراحل تصویب، اجرا و نظارت بر بودجه با رویکرد آسیب‌شناسی وضع موجود و نقش نهادهای نظارتی در بهبود تحقق اهداف مندرج در قوانین بودجه
- حقوق فعالیتهای دولت و شرکت‌های دولتی در امور اقتصادی، وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی اقتصادی، دلایل رشد بخش دولتی، تأثیر کوچک‌سازی دولت در تحقق رشد اقتصادی، نقش شرکت‌های دولتی در سرمایه‌گذاری دولتی و معایت و مزایای آن، نقش دولت در ساماندهی و نظارت بر فعالیتهای اقتصادی
حقوق مالیاتی:
- شناخت سازمان مالیاتی کشور، نحوه تعیین مالیات و ظرایف مربوط به آن، اعتراض به مالیات و نحوه رسیدگی به دعاوی و اعتراضات مالیاتی، ضمانت اجراهای عدم پرداخت مالیات، کنترل مالیاتی و اختیارات قانونی و دستگاههای مالیاتی برای کسب اطلاعات برآورد وصول مالیات، روابط مالیاتی و انواع مالیات، اختلافات مالیاتی و نحوه رسیدگی به اختلافات، اجرای درون مرزی قوانین مالیاتی، شمول مالیاتی مودیان بیگانه، حقوق تطبیقی سیستم‌های مالیاتی
- اصول مالیات‌بندی، اثرات تشویق‌کننده مالیات، تعلق واقعی مالیات، تحلیل ارزش مالیات، نحوه تعیین مالیات و ...
حقوق سرمایه‌گذاری خارجی:
- شناخت حقوق حاکم بر قواعد حقوق عمومی سرمایه‌گذاری خاجی در ایران و حقوق حاکم بر شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی تا تبیین مباحث مرتبط با:
1- سرمایه‌گذاری خارجی توسط شرکت‌های فراملی مشتمل بر تعریف شرکت فراملی و ماهیت حقوقی آنها، تعیین تابعیت ، قانون حاکم بر فعالیت‌ها، مقررات خاص بین‌المللی
2- ورود و استقرار شرکت فراملی مشتمل بر مراحل ثبت شرکت یا شعبه در ایران (اصل 81 قانون اساسی)، انواع فعالیت‌ها و مشارکت‌های joint venture شرکت‌های فراملی، انتقال دارایی ها توسط شرکت‌های فراملی، قراردادهای انتقال تکنولوژی (مسایل حقوقی انتقال فناوری در اعطای مجوز واگذاری و قواعد و مقررات بین‌المللی و داخلی مربوط)، مالیات بر سرمایه گذاری خارجی در ایران، فعالیت در مناطق آزاد تجاری، خاتمه فعالیت شرکت‌های فراملی و سرمایه‌گذاری، ملی کردن و مصادره سرمایه‌گذاری شرکت‌های فراملی
حقوق قراردادهای دولتی:
در دو حوزه داخلی و بین‌المللی مشتمل بر مباحث مربوط به انواع قراردادهای دولتی (خرید و فروش، سرمایه‌گذاری طویل‌المدت و ...) و تبیین مباحث مرتبط با آنها در چهار مرحله:
1- پیش از انعقاد قرارداد: نیازسنجی انعقاد قرارداد، اولویت استفاده از منابع داخلی با اتکا به ظرفیت‌های قانونی موجود (نظیر قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور)، مذاکرات پیش قراردادی، اخذ پورسانت (قانون ممنوعیت اخذ پورسانت)
2- انعقاد قرارداد: ویژگی‌های شغلی و طرز تنظیم قراردادها و مراتب اصلاح، الحاق و تعدیل آنها، ماهیت قراردادهایی که دولتها با اشخاص خصوصی خارجی منعقد می‌نمایند، قاعده مصونیت دولتها و عمل دولتها در ارتباط با دعاوی قراردادهای بازرگانی بین‌المللی دولتها (در قراردادهای دولتی)
3- اجرای قرارداد: موضوعات مربوط به اجرای تعهدات، فسخ قراردادها، اخذ تصمیمات، دریافت و پرداخت‌های دولتی، ماهیت حقوقی پرداخت‌های قطعی و غیرقطعی، قواعد ناظر بر پیش پرداخت، علی‌الحساب، تعدیل (ناشی از افزایش نرخ ارز و ...)، اعتبارات اسنادی، اسناد قابل انتقال یا قابل معامله، تضمین‌های بانکی و سایر قراردادهای تضمینی
4- نظارت بر اجرای قراردادها: معرفی نهادهای نظارتی بیرونی (سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات کشور، وزارت اطلاعات) و تییین نقش و جایگاه هر یک از آنها، کنترل‌های داخلی در حسن اجرای قراردادها.
حقوق بانکی:
1-ماهیت و مشخصه‌های حقوق بانکی
2-سازماندهی فعالیتهای بانکی مشتمل بر مباحث چارچوب فعالیتهای بانکی و اعتباری، ساختار بانک و موسسات اعتباری، نهادهای کنترل و هماهنگی (بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار)
3- مقررات راجع‌به فعالیتهای بانکی مشتمل بر مباحث قواعد خاص ناظر بر حقوق بانکی و قواعد عمومی حقوقی ناظر بر فعالیتهای بانکی
4- مکانیسم حقوقی عملیات بانکی مشتمل بر مباحث ورود به بانک (سپردن پول و مال نزد بانک)، نقش بانک در پرداخت اسناد تجاری و کارت‌های اعتباری و بانکی، اختصاص اعتبارات و وام‌ها، نظام سپرده‌ها، اوراق بهادار، اوراق قرضه، صکوک اسلامی و ...، ضمانت‌نامه‌های بانکی، سرویس‌های جانبی بانک، سرویس ارزی، خرید و فروش سهام، قبول امانات
حقوق گمرکی:
سازمان و رژیم‌های گمرکی، تعرفه گمرکی (حقوق و عوارض گمرکی)، تشریفات ورود و خروج کالا، ارزیابی کالا در گمرک، کالاهای متروکه، انحصارات بازرگانی و ارزی، اختلافات گمرکی و مراجع حل اختلاف، تخلفات و جرائم گمرکی، قاچاق کالا و ارز، گذرنامه و مقررات مسافرتی، مقررات دولتی صادرات و ورادات کالا، کالاهای ترانزیتی، ترخیص قطعی و غیرقطعی کالا در واردات، صادرات و ترانزیت (خارجی و داخلی)
حقوق جزای اقتصادی:
قواعد حقوق کیفری در قلمرو فعالیتهای اقتصادی، جرائم علیه اموال عمومی (سرقت، کلاهبرداری، خیانت در امانت، جعل و تزویر، اختلاس، رشوه، تصرف غیرقانونی) مقررات کیفری راجع به شرکت‌های تجاری، قاچاق کالا و ارز، دسیسه و تقلب در کسب و تجارت، تشکیلات و نحوه رسیدگی تعزیرات حکومتی، جرائم راجع به تعزیرات حکومتی، تخلفات ارزی، مراجع اختصاصی رسیدگی کننده به جرائم اقتصادی
حقوق رقابت:
تعریف حقوق رقابت، انواع اقدامات رقابتی(انحصار، کارتل...)، رقابت‌های مشروع و نامشروع، حقوق رقابت در تجارت ایران
حقوق بیمه:
1- تشکیلات بیمه و بیمه‌گری مشتمل بر مباحث شرکت‌های بیمه، دلالان و نمایندگان بیمه و نهادهای قانونگذاری و نظارت بر بیمه (بیمه مرکزی ایران)
2- انواع بیمه (بیمه‌های خسارت، حمل و نقل کالا، مسئولیت، صادرات و واردات، اتکائی، شخص ثالث و ...)
3- اصول کلی حاکم بر عقود بیمه مشتمل بر مباحث خطرات موضوع پوشش بیمه، حق بمیه، تعمدات بیمه‌گر
4- زمینه ایجاد و توسعه بیمه
5- مبانی اقتصادی و محاسباتی بیمه
حقوق اموال و مالکیت:
1- مالکیت معنوی و صنعتی مشتمل بر مباحث مالکیت صنعتی: اختراعات، علائم و اسامی تجارتی، طرح‌های صنعتی و تجارتی و سایر مصادیق حقوق مالکیت معنوی، کپی‌رایت (شرایط حمایت، آثار قابل حمایت و حقوق ناشی از حمایت) ، انتقال و واگذاری حقوق مالکیت معنوی (قراردادهای Licensing، انتقال دانش فناوری ، فروش و سایر طرق)
2- اموال دولتی: ضوابط حاکم بر انتقال اموال دولتی، طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای، نهاد حقوقی وقف، ضوابط و مقررات مربوط بر اتومبیلهای دولتی، اراضی زمین شهری، منابع طبیعی (جنگل‌ها، زمین‌های کشاورزی و...)، تصرف عدوانی.
منابع انسانی دولت:
مباحث در دو حوزه حقوق اداری و حقوق کار تبیین می‌گردد.
حقوق نفت و گاز:
سازمان‌های ملی و بین‌المللی در امور نفتی، سازمان‌های مربوط به اداره امور بهره‌برداری و بازرگانی مسائل نفتی در ایران، نظام حقوقی حاکم بر قراردادهای نفتی، مصونیت قضایی دولتها و احترام به حق حاکمیت ایشان، امتیاز نفتی و عوامل حاکم بر آن، ملی کردن و مصادره اموال اشخاص حقوقی در زمینه‌های نفتی، شرایط مالی قراردادهای نفتی، تقسیم منافع و مالیات در قراردادهای نفتی، ماهیت و ویژگی قراردادهای نفتی، الگوی مناسب قراردادهای نفتی، درآمد دولت از قراردادهای نفت و گاز، مالکیت منابع نفت و گاز، مسئولیت ناشی از آلودگی‌های نفتی. |